มูลนิธิสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่น (Child and adolescent mental health foundation)

ประวัติความเป็นมาสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ :

ก่อนหน้าจะเป็นสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ย้อนหลังไป 58 ปี ได้มีการก่อตั้งคลินิก สุขวิทยาจิต เมื่อ พ.ศ. 2496 มีสถานที่ตั้งอยู่ที่ตึกสุขวิทยาจิตใน โรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา คลินิกสุขวิทยาจิต เกิดขึ้นจากการร่วมมือของกระทรวง สาธารณสุข และองค์การอนามัยโลก โดยศาสตราจารย์นายแพทย์ฝน แสงสิงแก้ว ในฐานะ ผู้ริเริ่มงานสุขภาพจิตในประเทศไทย มีแนวคิดว่าการบำบัดรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคจิตแล้ว ค่อนข้างจะสิ้นเปลืองงบประมาณมาก และเป็นการช่วยเหลือที่สายเกินไป แต่การป้องกัน ก่อนที่จะเกิดปัญหา และการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาเสียแต่ในระยะเริ่มแรกจะได้ผลดีกว่า ในส่วนขององค์การอนามัยโลกได้ส่งผู้เชี่ยวชาญคือ Dr.Magaret Stepan ซึ่งเป็นนักจิตวิทยา คลินิกชาวเวียนนาให้มาเป็นที่ปรึกษาในการก่อตั้งและการดำเนินงานของคลินิกสุขวิทยาจิต ในระยะ 2 ปีแรก รวมทั้งการจัดหลักสูตรสอนและฝึกอบรมด้านจิตเวชศาสตร์ขึ้นที่โรงพยาบาล สมเด็จเจ้าพระยา ซึ่งไม่เคยมีการ ฝึกอบรมด้านนี้มาก่อนในประเทศไทย

ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งคลินิกสุขภาพจิต เมื่อพ.ศ. 2496 แล้วยกระดับเป็นศูนย์สุขวิทยาจิต และย้ายมาที่ตั้งปัจจุบัน เลขที่ 81/15 ถนนพระรามที่ 6 ตรงข้าม รพ.รามาธิบดี เมื่อพ.ศ. 2512 ต่อมาก็ได้เปลี่ยน เป็นสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ จะเห็นพัฒนาการของสถาบันฯ ซึ่งเติบโตขึ้น ทั้งสถานที่ ทำงาน และจำวนเจ้าหน้าที่ ซึ่งเพิ่มขึ้นจากในระยะแรกมีเพียงทีมจิตเวชเพียง 3 คน ต่อมา ก็มีสหวิชาชีพอื่นที่เข้ามาร่วมปฏิบัติงาน เช่น พยาบาล เภสัชกร เจ้าหน้าที่ธุรการและเจ้าหน้าที่อื่นๆ ที่ช่วยให้การปฏิบัติงานของสถาบันฯ เป็นไปด้วยความเข้มแข็ง ราบรื่น ทั้งนี้เริ่มมาจากนโยบาย การสนับสนุน ของ ศจ.นพ.ฝน แสงสิงแก้ว บิดาแห่งสุขภาพ และ ศจ.พญ.คุณหญิงสุภา มาลากุล ณ อยุธยา ผู้อำนวยการคนแรกของคลินิกสุขวิทยาจิต ซึ่งมีความมุ่งมั่น ในการที่จะสืบทอดเจตนารมณ์ ของ ศจ.นพ.ฝน ที่จะให้สถาบันฯเป็นศูนย์กลางของงานสุขภาพจิตในแง่ของการปฏิบัติงาน ซึ่งเป็นทั้งการป้องกันก่อนเกิด ปัญหา และการแก้ไขปัญหาเสียแต่ในระยะเริ่มแรก สถาบันฯ จึงมีบริการแก้ไขปัญหาเด็ก และวัยรุ่นที่มีปัญหาพฤติกรรม และปัญหาทางอารมณ์ โดยให้บริการ ในแบบผู้ป่วยนอก และโรงพยาบาลกลางวันในระยะแรก

งานที่สำคัญอีกด้านหนึ่งคือ การเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน ซึ่งทำโดยการเผยแพร่ความรู้ผ่านสื่อมวลชน การอบรมความรู้ให้แก่ผู้ใกล้ชิดเด็ก เช่น ครู ครูแนะแนว ซึ่งทำเป็นโครงการสุขภาพจิตโรงเรียน โรงเรียนพ่อแม่ และการจัดทำเอกสารเผยแพร่ เป็นต้น

สถาบันฯ ยังเป็นที่แห่งแรกซึ่งให้การสอนฝึกอบรมด้านกุมารจิตเวชศาสตร์ (Child Psychically ) และเป็นหน่วยงานที่มีวิชาชีพใหม่เกิดขึ้น ซึ่งไม่เคยมีมาก่อนในประเทศไทย ได้แก่ วิชาชีพสังคม สงเคราะห์ทางจิตเวช และจิตวิทยาคลินิก ซึ่งในปัจจุบันหน่วยงานจิตเวชและ สุขภาพจิตทุกแห่ง จะมีทั้งสองวิชาชีพนี้ปฏิบัติงานอยู่ทั่วประเทศ

อาจกล่าวได้ว่าสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ ได้มีพัฒนาการในเชิงก้าวหน้าขึ้นจากอดีตสู่ปัจจุบัน ซึ่งสมควรที่ผู้สืบทอดงานที่ ศจ.นพ.ฝน แสงสิงแก้ว และพญ.คุณหญิงสุภา มาลากุล ณ อยุธยา ได้ริเริ่มไว้จะได้คงเอกลักษณ์ และสานต่องานด้านต่างๆ ให้มีความเข้มแข็ง เป็นที่ยอมรับ และมีพัฒนาการที่ดียิ่งขึ้นตลอดไป สมกับที่ศจ.นพ. ฝน แสงสิงแก้ว เคยพูดถึงอยู่เสมอว่า ศูนย์สุขวิทยาจิต (สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ ในปัจจุบัน)คือ “ไข่แดงของงานสุขวิทยาจิต”